© GettyImages
Heren, na de Pano-reportage over vermoedelijke fraude bij het OCMW van Anderlecht en de recente hoorzittingen in de Kamer is duidelijk dat dit dossier diepere wonden blootlegt.
Gilles: “De cultuur van cliëntelisme die heerst bij het OCMW van Anderlecht is stuitend. Het gaat verder dan alleen maar fouten; het is een falend systeem waarbij mensen met de juiste contacten bij de juiste partij sneller geholpen worden. Wat we nu zien, is een combinatie van wanbeheer, politieke invloed en een totaal gebrek aan controle. In mijn zes jaar als gemeenteraadslid in Anderlecht heb ik hier ontelbare keren voor gewaarschuwd en gepleit voor een externe audit, maar dat werd telkens geweigerd. De pottenkijkers moesten buiten blijven.”
Wouter: “Wat Gilles zegt, klopt volledig. In de Kamercommissie hebben we urenlang vragen gesteld aan de voormalige voorzitters van het OCMW. Wat kregen we te horen? Administratieve fouten, werkdruk, maar absoluut geen fraude. Dat is voor mij onaanvaardbaar. Als je ziet dat er steunaanvragen worden goedgekeurd zonder de nodige controles en dat er zelfs overleden personen of steuntrekkers op referentieadressen geld krijgen, dan spreek je niet over ‘fouten’, maar over een complete bestuurlijke chaos.”
Beide ex-voorzitters ontkennen nochtans cliëntelisme en wijzen op de hoge werkdruk en armoedecontext.
Wouter: “Dat argument van werkdruk wordt inderdaad te pas en te onpas gebruikt. Natuurlijk werken maatschappelijk assistenten onder moeilijke omstandigheden en ik vind het heel dapper dat ze daarover wilden getuigen. Maar de kern van dit probleem is toch wel echt het gebrek aan controle en transparantie. De voormalige voorzitters behandelden individueel dringende gevallen zonder een sociale assistent aanwezig. Bovendien, hoe kan je verklaren dat in dit systeem duizenden euro’s worden uitbetaald zonder de meest basale checks? Dat is geen fout, dat is grove nalatigheid.”
Hoe diep zit het probleem volgens jullie?
Gilles: “Dit probleem beperkt zich niet tot het OCMW alleen. Het is een symptoom van een bredere bestuurscultuur in Anderlecht en bij uitbreiding in Brussel, waarbij politieke partijen zoals de PS-instellingen gebruiken om hun netwerk te versterken. Het cliëntelisme zit diep ingebakken, de controlemechanismen worden bewust zwak gehouden. Dat geldt niet enkel voor de OCMW's, maar lokaal ook even goed voor de vele sociale huisvestingsmaatschappijen en zelfs de gewestelijke instellingen. Kijk naar de ontploffende personeelsfactuur van het Brussels gewest: men zwelt de administraties op, creëert altijd maar nieuwe banen, benoemt vaak politiek, enige degelijke evaluatie ontbreekt."
Wouter: “De gevolgen van decennialang PS-beleid in Brussel zijn overal voelbaar. De PS noemt zichzelf graag een sociale partij, maar haar acties zijn allesbehalve solidair. Integendeel, de meest kwetsbare mensen worden al jarenlang in de steek gelaten door het onverantwoordelijke PS-beleid. Kijk hoe federale Beliris-fondsen oneigenlijk gebruikt worden voor projecten die eigenlijk door andere beleidsniveaus geregeld moeten worden. Zelfs PS-minister Karine Lalieux stelde vorig jaar nog dat dit soort middelen vooral rode gemeenten moest plezieren. Wat we nu zien in Anderlecht is daar een uitwas van, met een complete bestuurlijke chaos tot gevolg.
Wat moet er volgens jullie nu gebeuren?
Wouter: “Wij pleiten voor een federale onderzoekscommissie om de betrokken politici, bestuurders en klokkenluiders achter gesloten deuren te horen. Enkele mensen die tot nu toe gehoord hebben, hadden duidelijk angst om te spreken. Daarnaast moet het systeem vooral ook hervormd worden. Het kan niet dat politieke beïnvloeding zo makkelijk binnensluipt in instellingen die steun moeten verlenen aan de meest kwetsbaren. Er moeten meer transparante procedures komen, zonder uitzonderingen en zonder politieke bemoeienis. Dat is de enige manier om het vertrouwen van de burger terug te winnen.”
Gilles: “Daarnaast moet er een externe audit vanuit het Brussels Gewest komen van het volledige bestuur van het OCMW van Anderlecht. Dit is de enige manier om álle misbruiken en structurele problemen bloot te leggen.
Welke boodschap hebben jullie voor onze lezers?
Gilles: “We gaan dit niet laten passeren. De problemen die nu blootgelegd worden, bevestigen wat velen al lang vermoedden. Dit wanbeleid moet stoppen, en wij zullen blijven strijden voor transparantie en goed bestuur.”
Wouter: “Exact. De burgers hebben recht op een bestuur dat zorgvuldig omspringt met hun belastinggeld en dat de regels respecteert. Wat er vandaag gebeurt in Anderlecht is onaanvaardbaar, en we gaan tot op het bot.”
